لزوم تهیه نقشه و ضوابط حریم حفاظتی برای محوطه های شاخص اورارتویی - وبلاگ دلند چت

به گزارش وبلاگ دلند چت، شهر اورارتورها در ماکو که قابلیت جهانی شدن دارد اما عرصه و حریم برای این محوطه های شاخص تاریخی وجود ندارد.

قلعه های ماکو فاقد عرصه و حریم مصوب هستند و این درحالی است که لزوم تهیه نقشه و ضوابط حریم حفاظتی برای محوطه های شاخص اورارتویی که قابلیت بدل شدن به جاذبه گردشگری دارند، به شدت احساس می شود.

به گفته افشین یزدانی باستان شناس قلعه بسطام در نزدیکی شهر قره ضیاالدین (چایپاره) در 50 کیلومتری شمال شهر خوی یکی از مهم ترین و بزرگترین قلعه های بر جا مانده از اورارتوها است که در آن کاوش های گسترده ای به انجام رسیده که نشانگر وجود یک مرکز حکومتی بزرگ در چندین سطح در دامنه کوه و همچنین ساخت شهری در دامنه از طریق یکی از شاهان اورارتویی در حدود سال های 680 تا 640 سال پیش از میلاد دارد.

این قلعه به گفته ایشان دارای کتیبه است و در سال های قبل از انقلاب در این قلعه یک باستان شناس آلمانی کاوش می کند و سنگ نوشته به خط میخی بدست می آورد که براساس کتیبه ای که از روسای دوم یکی از پادشاهان اورارتویی کشف شده، قدمت آن به سال های 645 و 685 قبل از میلاد می رسد و یکی از مهم ترین و باشکوه ترین شهرهای اورارتویی زمانی خود بوده است.

یزدانی افزود:

این قلعه می تواند در تمام محدوده قلمرو آنها دومین دژ مستحکم اورارتویی باشد از این رو معماری و گستردگی آن می تواند مورد توجه باستان شناسان قرار گیرد. با این وجود این محوطه باستانی هنوز حریم و عرصه مصوب ندارد.

این قلعه براساس کاوش های باستان شناسان، طی 50 سال و در 3 مرحله ساخته شده و دارای معبد، بازار و مقر حکومتی، برج، بارو، دروازه و راه های مخفی ویژه است.

یزدانی اظهار داشت:

با وجود آن فعالیت های حفاظتی و مرمتی و ساماندهی محدودی در سال های اخیر اجرا شده است اما کافی نبوده و این قلعه که به اذعان کارشناسان و مدیران میراث فرهنگی برای ثبت در فهرست میراث جهانی یکی از قابلیت های استان آذربایجان غربی به شمار می رود در حال حاضر با وجود انتخاب محل پایگاه آن به عنوان مرکز ملی اورارتوشناسی ایران، همچنان فاقد پژوهشگر و باستان شناس مقیم است.

او یادآور شد که اگرچه حدس ها و اقداماتی جهت مشخص محدوده های عرصه و حریم حفاظتی برای این اثر مهم از طریق مدیریت پایگاه اجرا شده است اما انتظار می رود با سرعت بخشیدن به فرایند تهیه و تصویب آن هرچه سریع تر نسبت به آزادسازی و کنترل منطقه ها حاشیه عرصه از ساخت و سازهای روستایی اقدام لازم به عمل آید.

از دیگر اقداماتی که انتظار می رود در جهت بهبود شرایط بازدید گردشگران فراهم شود ایجاد موزه محلی برای نمایش شماری از یافته ها و اشیای جالب توجه و نصب تابلوهای آگاهی رسان بر مبنای یافته ها و گزارش های کاوش های باستان شناسی است.

نورپردازی مناسب با آثار تاریخی، نصب دوربین های حفاظتی و ایجاد جهت گردشگری مناسب از دیگر نکاتی است که یزدانی به آن اشاره داشت و گفت در حال حاضر نبود زیرساخت های لازم مانند کمبود یا به بیان بهتر فقدان تابلوهای راهنما، بازدیدکنندگان را حتی در یافتن راه ورود به قلعه بسطام برای بازدید دچار سردرگمی و مشکل می کند.

منبع عکس کاور و مقاله: ایلنا